Παρασκευή 16 Ιουλίου 2010

Μιθριδατικοί πόλεμοι - Χρονολόγιο





Με την υποταγή της Μακεδονίας το 168 π.Χ. και της Αχαϊκής Συμπολιτείας το 146 π.Χ. η ρωμαϊκή κυριαρχία εδραιώθηκε στην Ελλάδα, το ίδιο συνέβη μερικά χρόνια αργότερα στη Μικρά Ασία. Η Ρώμη είχε γίνει η πρώτη δύναμη στον τότε γνωστό κόσμο και μπορούσε να επιβάλλει τη θέληση της παντού.
Λίγο πολύ όλα τα υπόλοιπα ελληνιστικά κράτη βρίσκονταν υπό την επιρροή της, δηλαδή σέβονταν τις αποφάσεις της ή φρόντιζαν να μην έρχονται σε σύγκρουση μαζί της. Άλλη δυνατότητα δεν υπήρχε, αν ήθελαν να αποφύγουν την υποταγή. Εξέγερση εναντίον της ρωμαϊκής κυριαρχίας φαινόνταν αδύνατη και σ' αυτούς ακόμη τους πιο φανατικούς εχθρούς της Ρώμης. Ο Μιθριδάτης ΣΤ' εκείνο που πρωταρχικά ήθελε ήταν η επέκταση της επιρροής του σε γειτονικές χώρες, επέμβαση ώμος στην Μικρά Ασία σήμαινε σύγκρουση με τους Ρωμαίους.
Οι Ρωμαίοι συγκέντρωσαν στρατό από της επαρχίες της Ασίας με διοικητή το Λεύκιο Κάσσιο. Οι δυνάμεις χωρίστηκαν σε τρία τμήματα. Το κάθε τμήμα είχε περί τους 40.000 πεζούς και ιππείς, διέθεταν και 50.000 πεζούς και 6.000 ιππείς του Νικομήδη Ε'.
Ο Μιθριδάτης ΣΤ' διέθετε 250.000 πεζούς, 40.000 ιππείς 300 κατάφρακτα πλοία και 100 δίκροτα. Διέθετε και 10.000 Αρμένιους ιππείς και 130 πολεμικά άρματα. Αυτές ήταν οι δυνάμεις τους όταν βρέθηκαν αντιμέτωπες το 88 π.Χ.


Α΄ Μιθριδατικός Πόλεμος (89-85 π.Χ.)
88 π.Χ. Με σύμμαχο το βασιλιά της Αρμενίας Τιγράνη (γαμπρός του) και με την υποστήριξη των ελληνικών πόλεων της Ιωνίας, ο Μιθριδάτης ΣΤ' γίνεται κύριος της Μικράς Ασίας, εξοντώνοντας παράλληλα τους Ρωμαίους. Στη συνέχεια, ο πόλεμος μεταφέρεται στην κυρίως Ελλάδα, όπου δρα ο στρατηγός του Μιθριδάτη, Αρχέλαος, Έλληνας από την Καππαδοκία. Με το βασιλιά του Πόντου συμπαρατάσσονται η Αθήνα, η Βοιωτία και η Λακωνία Πιστές στους Ρωμαίους μένουν μόνο η Χίος και η Ρόδος. Τα στρατεύματα του Μιθριδάτη καταλαμβάνουν τη Δήλο.
87 π.Χ. Ρωμαϊκά στρατεύματα με 5 λεγεώνες, με επικεφαλής τους το Λεύκιο Κορνήλιο Σύλλα, (Lucius Cornelius Sulla) αποβιβάζονται στην Ελλάδα.
86 π.Χ 1 Μαρτίου ο Σύλλας, έπειτα από πολιορκία ενός έτους σχεδόν, καταλαμβάνει την Αθήνα και τον Πειραιά, αφού νικά και διαλύει το εκστρατευτικό σώμα, που έστειλε ο Μιθριδάτης, με επικεφαλής του το γιο του Αριαράθη. Φθινόπωρο, οι αντίπαλοι συμπλέκονται στην Χαιρώνεια. Ο στρατός του Μιθριδάτη υπό τον Ταξίλη και τον Αρχέλαο έφτανε τους 60.000 μαχητές, ενώ ο στρατός του Σύλλα δεν ξεπερνούσε τις 15.000 πεζούς και τους 1.500 ιππείς. Τα ποντιακά στρατεύματα ηττώνται κατά κράτος. 25.000 στρατιώτες αιχμαλωτίζονται και πολλοί άλλοι είτε πνίγονται στην Κωπαϊδα είτε σκοτώνονται,
85 π.Χ. Ο Μιθριδάτης υποχρεώνεται να συνθηκολογήσει. Συναντάται στην πόλη Δάρδανο του Ελλήσποντου με το Σύλλα, κι εκεί συμφωνείται να παραιτηθεί από όλες τις κατακτήσεις του και να καταβάλει αποζημίωση στους Ρωμαίους 2.000 τάλαντα.



Β' Μιθριδατικός Πόλεμος (83-81 π.Χ.)
83 π.Χ. Ο Ρωμαίος διοικητής της επαρχίας Ασίας, Λεύκιος Λικίννιος Μουρήνας, (Lucius Licinius Murena ) επιτίθεται εναντίον του Μιθριδάτη, ο οποίος κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Ρώμης. Τα ρωμαϊκά στρατεύματα προελαύνουν ως τα εσωτερικά του ποντιακού Βασιλείου, και ο Μιθριδάτης αναδιπλώνεται.
82 π.Χ. Κοντά στον Άλυ ποταμό, τα στρατεύματα των Ρωμαίων συμπλέκονται με τις δυνάμεις του Μιθριδάτη και υφίστανται μια πραγματική πανωλεθρία. Οι ποντιακές δυνάμεις εισβάλουν ταυτόχρονα στην Καππαδοκία και καταλαμβάνουν ένα μέρος της.
81 π.Χ. Με τη μεσολάβηση του Σύλλα, αποκαθιστάται η ειρήνη, και ο Μιθριδάτης συμφιλιώνεται με το βασιλιά της Καππαδοκίας, Αριοβαρζάνη, αλλά κρατάει το τμήμα της Καππαδοκίας, που είχαν καταλάβει οι δυνάμεις του.



Γ' Μιθριδατικός Πόλεμος (74-67 π.Χ.)
74 π.Χ. Ο στρατηγός του Μιθριδάτη, Διόφαντος εισβάλλει στη Βιθυνία, και παράλληλα ο ρωμαϊκός στόλος ηττάται από τον Ποντιακό, ενώ όσα πλοία του σώζονται περιορίζονται στο λιμάνι της Χαλκηδόνας. Η Ποντοηράκλεια συμμαχεί με το Μιθριδάτη.
73 π.Χ. Ο Λεύκιος Λικίννιος Λούκουλλος, (Lucius Licinius Lucullus) που είχε αποβιβαστεί στη Μ. Ασία με μεγάλες δυνάμεις, προωθείται στον Πόντο. Στη Φρυγία, ο βασιλιάς των Γαλατών και σύμμαχος των Ρωμαίων, Δηιόταρος, νικά τον Εύμαχο, στρατηγό του Μιθριδάτη, ενώ, έπειτα από προδοσία, περνούν στη κυριότητα των Ρωμαίων τα πλοία του ποντιακού στόλου του Αιγαίου. Νέος στόλος, που στέλνει ο Μιθριδάτης στο Σερτώριο, με επικεφαλής το στρατηγό Αλέξανδρο, αιχμαλωτίζεται.
72 π.Χ. Δολοφονείται ο Σερτώριος στην Ισπανία σύμμαχος του Μιθριδάτη, και ο Λούκουλλος τελεί θρίαμβο στη Ρώμη, όπου διαπομπεύεται ο στρατηγός του Μιθριδάτη Αλέξανδρος.
71-70 π.Χ. Επικεφαλής νέων στρατευμάτων 40.000 μαχητές που έχει συγκεντρώσει ο Μιθριδάτης επιτίθεται εναντίον των Ρωμαίων στα Κάβειρα και τους νικά, κοντά στον ποταμό Λύκο. Σε μια νέα μάχη ηττάται ο Μιθριδάτης και καταφεύγει στον Τιγράνη, ενώ με διαταγή του αυτοκτονούν όλες οι γυναίκες και οι αδελφές του. Ο Λούκουλλος, στο μεταξύ, καταλαμβάνει και λεηλατεί τις ελληνικές πόλεις, που προέβαλαν αντίσταση στο στρατό του, την Τίο, την Άμαστρη, την Αμισό, τη Σινώπη, την Ηράκλεια και την Αμάσεια.
69-68 π.Χ. Ο Λούκουλλος επιτίθεται εναντίον του Τιγράνη και καταλαμβάνει την πρωτεύουσα του, τα Τιγρανόκερτα. Αναγκάζεται, όμως, να ανακόψει την προέλαση του στην Αρμενία, γιατί στασίασαν οι στρατιώτες του.
67 π.Χ. Ο Μιθριδάτης επικεφαλής μικρών δυνάμεων 8.000 μαχητές έρχεται στον Πόντο και κοντά στα Ζήλα νικά του Ρωμαίους και σκοτώνει 7.000 στρατιώτες του στρατηγού Γάιου Βαλέριου Τριάριου. Ο Τιγράνης επωφελείται από τη σύγχυση των Ρωμαίων και ανακτά τα εδάφη του. Ο Λούκουλλος ανακαλείται στη Ρώμη, και ο στρατός του διαλύεται. Παράλληλα, ο Μιθριδάτης επαναφέρει στην κυριαρχία του τις πόλεις και τις περιοχές του Βασιλείου του.


Δ' Μιθριδατικός Πόλεμος (66-63 π.Χ.)
66 π.Χ. Μετά την αναχώρηση του Λούκουλλου, τη διοίκηση των ρωμαϊκών στρατευμάτων αναλαμβάνει ο Γναίος Πομπήιος Μάγνος, (Gnaeus Pompeius Magnus) στον οποίον παραχωρήθηκαν εξουσίες από τη ρωμαϊκή σύγκλητο. Ο Τιγράνης, στο μεταξύ, διακόπτει τη συνεργασία του με το Μιθριδάτη, ενώ ο βασιλείας των Πάρθων (Περσών), Φραόρτης, συμμαχεί με τους Ρωμαίους. Τα στρατεύματα του Μιθριδάτη στασιάζουν, και ο βασιλείας του Πόντου προωθείται από την Κολχίδα στην Ταυρική, όπου ο γιος του, Μαχαρης, αυτοκτονεί, γιατί ενωρίτερα είχε ταχθεί με τους Ρωμαίους.
65 π.Χ. Ο Μιθριδάτης προωθείται στον Καύκασο και προσπαθεί να έρθει σε διαπραγματεύσεις με τον Πομπήιο, που απορρίπτει τις προτάσεις του. Οι πόλεις της Ταυρικής χερσονήσου στασιάζουν, εξαιτίας της υπέρμετρης φορολογίας.
64-63 π.Χ. Ο γιος του Μιθριδάτη, Φαρνάκης, στρέφεται εναντίον του, και ο βασιλιάς του Πόντου καταφεύγει στο Παντικάπαιο, όπου και αυτοκτονεί, σε ηλικία 69 ετών.

Η είδηση του θανάτου του Μιθριδάτη, σήμανε το τέλος του πόλεμου (25 σχεδόν χρόνια). Τόση ήταν η ανακούφιση που αισθάνθηκαν οι Ρωμαίοι, ώστε εόρτασαν το γεγονός επί δέκα μέρες.
Απόγονος οικογένειας Ελληνο-ιρανικής καταγωγής, ο Μιθριδάτης φρόντισε ωστόσο για την εισαγωγή του ελληνικού πολιτισμού στη χώρα του και ο ίδιος γνώριζε καλά ελληνικά,. ο ίδιος διατήρησε ως το τέλος της ζωής του τον χαρακτήρα δεσπότη της Ανατολής, όπως δείχνουν οι βιαιότητες που διέπραξε. Η ποιοτική κατωτερότητα του στρατού του σε σύγκριση προς τον ρωμαϊκό, συνέβαλαν χωρίς αμφιβολία πολύ στην αποτυχία του. Αλλά το σπουδαιότερο λάθος του ήταν, η υποτίμηση των δυνατοτήτων της Ρώμης. Ο Μιθριδάτης συνέβαλε με τους πόλεμους του εναντίον της Ρώμης όχι μόνο στην εδραίωση αλλά και στην επέκταση της ρωμαϊκής κυριαρχίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου